عنوان صندوق: * نروژ دارای دو نوع صندوق است.
1) در سال 1990 تشکیل صندوق نفتی نروژ جهت تثبیت اقتصاد آن کشور به تصویب پارلمان نروژ می‌رسد. این صندوق در قالب صندوق‌های نوع اول تعریف می‌شود.
2) در کنار صندوق تثبیت نفت، صندوق دیگری با عنوان صندوق بیمه ملی1 و با هدف حمایت از بیمه‌شدگان صندوق بازنشستگی که در سال 1967 ایجاد شده است به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد. این صندوق در قالب صندوق‌های نوع دوم بوده است.
3) از ژانویه 2006، «صندوق ثروت ملی نروژ» با عنوان «صندوق بازنشستگی دولتی» آغاز به فعالیت می‌کند. این صندوق (صندوق بازنشستگی دولتی)، دو صندوق «نفتی نروژ» و «بیمه ملی» را با مالکیت وزارت دارایی، پوشش می‌دهد.
صندوق بازنشستگی دولتی، از نوع اول صندوق‌های ثروت ملی (مدل ارتقا یافته صندوق‌های نفتی) است.
چشم‌انداز تعریف شده: تدبیر با هدف توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در تمامی مناطق جهان، تثبیت اقتصادی سالم و تامین سطح بالای زندگی برای مردم و صیانت از ثروت ملی برای نسل‌های آینده.
تأمین تعهدات بلند مدت دولت در برابر بازنشستگان نروژ، به پشتوانه تأمین سطح بالای زندگی برای مردم صورت می‌پذیرد و از این بابت، صندوق نروژ یکی از کارآمدترین صندوق‌هاست.
نگرش- رویکرد Approach:
اتخاذ نگرش سیستمی با هدف برقراری روابط سیستمی با بازده‌های پولی و مالی دو سویه
نگرش سیستمی صندوق نروژ به پشتوانه سه رویه زیر قابل تفسیر است:
- تقسیم فعالیت‌های صندوق نروژ به دو بخش «صندوق دولتی- نروژ» و «صندوق دولتی- جهانی».
صندوق دولتی- نروژ همان صندوق بیمه ملی است و صندوق دولتی- جهانی، همان ماهیت صندوق نفتی نروژ را راهبری می‌کند. صندوق دولتی- نروژ مجاز به انجام سرمایه‌گذاری در داخل کشور است و علاوه بر آن اجازه دارد تا در سه کشور دانمارک، هلند و سوئد نیز ارتباط دو سویه برقرار سازد. اما صندوق دولتی- جهانی به طور کلی مجاز به سرمایه‌گذاری در تمامی نقاط جهان (به جز نروژ) است.
- دومین جنبه عملکرد سیستمی آن به تقسیم نظارتی- مدیریتی باز می‌گردد. به این ترتیب که مدیریت اصلی با وزارت دارایی نروژ است. قانون‌گذاری برای عملیات با پارلمان نروژ است و مدیریت عملیاتی با بخش مدیریت سرمایه‌گذاری بانک مرکزی نروژ است.
- تسهیم منابع پولی به نسبت 60% برای خرید سهام و 40% برای خرید اوراق قرضه از محل صندوق دولتی- نروژ و منابع پولی صندوق دولتی- جهانی، برای خرید 60% اوراق قرضه و 40% سهام (جهانی به جز نروژ).
برنامه مدیریت:
- تقسیم وظایف و عملکردها در دو بخش داخلی (به اضافه سه کشور دانمارک، هلند و سوئد) که از سوی صندوق دولتی- نروژ یا همان صندوق بیمه مالی عملیاتی می‌شود و جهانی (به جز نروژ) که از سوی صندوق دولتی- جهانی یا همان صندوق نفتی نروژ مدیریت می‌شود. مالکیت هر دو صندوق با وزارت دارایی است.
- در زمینه ارتباط صندوق با بودجه دولت این نکته مطرح است که، انتقال یا کمک صندوق به بودجه دولت، تنها و فقط محدود به پرداخت چهار درصد از سود سرمایه‌گذاری‌های صندوق به کسری بودجه صورت می‌گیرد.
بودجه دولت نروژ، بدون درآمدهای نفتی بسته می‌شود و انتقال نقدینگی از صندوق به بودجه دولت تنها شامل همان 4 درصد می‌شود.
- مدیریت صندوق نروژ از طریق وزارت دارایی انجام می‌شود.
بانک مرکزی به طور مستقیم اداره و مدیریت عملیاتی صندوق «دولتی- جهانی» و مدیریت صندوق بیمه ملی اداره و مدیریت صندوق «دولتی- نروژ» را عهده‌دار هستند.
- ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران خارجی که در توسعه میادین نفتی نروژ فعالیت کنند، جزو برنامه مدیریت برای استفاده از منابع صندوق است.
محصول ناشی از نگرش:
- برخورداری صندوق نروژ از شاخص پایه برای سرمایه‌گذاری در پور تفوی هر دو صندوق زیر مجموعه (دولتی- نروژ و دولتی- جهانی)، توسط وزارت دارایی.
- استفاده از مشاورین و کارشناسان داخلی و خارجی.
- صندوق نروژ در زمینه انجام سرمایه‌گذاری‌ها، دارای تعهدات اخلاقی است به گونه‌ای که از انجام سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌هایی که در صنایع نظامی فعالیت دارند و نیز شرکت‌هایی که فعالیت آنان موجب گرمایش زمین و مخرب برای محیط زیست است منع شده است.
- بر اثر عملکرد دو سویه و نگرش سیستمی مدیریت، بودجه دولت بدون درآمدهای نفتی بسته می‌شود و تمامی فعالیت‌های دولت اعم از عمرانی و جاری، از محل درآمدهای مالیاتی تأمین می‌شود و منابع حاصل از فروش ثروت کشور (نفت و ...) در بودجه دولت قرار نمی‌گیرد.
- درآمدهای نفتی، به طور فازبندی شده و محدود، از طریق سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های خارجی به اقتصاد کشور وارد می‌شود. از این رو، علاوه بر تأمین ثبات اقتصادی، عدم وابستگی دولت نروژ به درآمدهای نفتی از دیگر نتایج و مزیت‌های استفاده از سیاست‌های موثر اقتصادی و اجرای مناسب آن از طریق صندوق نروژ است.
- رویکرد و نگرش سیستمی (به لحاظ برقراری ارتباط کاملاً دو سویه)، سبب شده است تا صندوق نروژ در انجام سرمایه‌گذاری‌های خارجی، با شفافیت بالایی عمل کند و امکان تحلیل و بررسی رفتار سرمایه‌گذاری را همواره فراهم سازد. نتایج بررسی‌ها حاکی از موفقیت استراتژ‌های صندوق نروژ است.
- صندوق نروژ، یک نمونه شناخته شده و موفق و قابل توجه از جنس صندوق‌های نوع اولی است. رفتار سرمایه‌گذاری این صندوق، راهبردها و برنامه مدیریت آن، همچنین نگرش سیستمی آن توانسته است تا برای سایر نهادهای مالی مشابه به عنوان یک الگو مطرح باشد.
استراتژی‌ها:
- جذب و به کارگیری منابع انسانی ماهر داخلی و خارجی با هدف به کارگیری در صندوق نروژ به عنوان مشاور، کارشناس سرمایه‌گذاری و ارزیاب فعالیت‌ها و عملکرد صندوق.
- سنجش فعالیت‌های صندوق بر اساس شاخص‌های پایه.
- حمایت از مدیریت سرمایه‌گذاری درآمدهای نفتی در برنامه‌های بلند مدت.
- اعمال نگاه کلان به برنامه اقتصادی صندوق و جداسازی قطعی درآمدهای نفتی از بودجه دولت در برنامه‌ریزی برای تحقق پایدار آن. تنها کمک صندوق به بودجه دولت، محدود به همان چهار درصد سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های صندوق است.
- ایجاد نظم مالی در جهت شفافیت.
- فراهم‌سازی زمینه‌های اقتصادی انگیزش‌زا از طریق صندوق، به منظور جذب سرمایه‌گذاری‌های بیرونی، صرفاً در جهت توسعه صنعت نفت نروژ.
- به کارگیری سیستم برای تأمین تعهدات باند مدت دولت به بازنشستگان.
1- National Insurance Scheme Fund